Gaz türbini, basit değimle bir tür içten yanmalı motordur. Tipik bir gaz türbininin ana elemanları şunlardır:
1. Gaz kompresörü
2. Yakıcı (Yanma odası) 3. Türbin
Yanma odası ve türbin, motorun çekirdeği veya sıcak bölge olarak adlandırılır. Genellikle yekpare bir ünite olarak monte edilirler ve yanarak yanma odasını terk eden gaz etkisiyle çevirdikleri Kompresör marifetiyle, atmosferden havayı çeker ve tekrar atmosfere salarak itici gücü sağlarlar.
Gaz türbininde kullanılan termodinamik süreç Brayton çevrimidir. Hava ve yakıt, bir gaz türbinini çalıştırmak için gereken iki ana bileşendir. Yakıt olarak genellikle kerozin kullanılmaktadır.
Kompresör fan kademesi ile emilen ve devamında sıkıştırılan havanın; sıcaklığını ve dolayısıyla basıncı arttırılarak, yanma odasına yönlendirilir ve üzerine yakıt püskürtülür. Burada basınçlı hava ile karışarak yanmaya başlar. Bu kimyasal enerjidir. Hava gaz oranı, gazın özgül ısıl değeri, nem içeriği ve hava kalitesi gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Ateşlenen karışımdan oluşan sıcak gaz, türbin kanatları ile temas eder ve çok yüksek bir hızda (yaklaşık 3200 dk/dvr) dönmelerine neden olur. Böylece kimyasal enerji mekanik enerjiye dönüşmüştür. Bu tipik olarak bir jet motorudur.
Jet Motoru türleri:
1-Turbo jet
2-Turboprop
3-Turbofan
4-Art yakma turbojet
TURBO JET:
Turbojet, Jet motorlarının en basitidir. Turbojet motoru ilk olarak 2. Dünya Savaşı'ndan önce Almanya ve İngiltere'de geliştirildi. Bu motorlar sınırlı menzile ve dayanıklılığa ve yüksek yakıt tüketimine sahiptir. Bu motor tipinde hava, yakıt girişinin ve ateşleyicilerin bulunduğu yanma odasına yüksek hızda zorlanır. Genişleyen hava ile tahrik edilen türbin, hızlandırılmış egzoz gazları yoluyla itme kuvveti üretir.
TURBOPROP:
Turboprop türbinler, kısmen üstün yakıt verimlilikleri nedeniyle hafif hava taşıtlarında, kargo uçaklarında ve tarımsal amaçlar için en yaygın kullanılan motorlardır. Ayrıca, bu motorlar pervanelerini bir redüksiyon dişlisinden geçirdikleri için daha düşük RPM'de optimum pervane performansına sahiptirler.
TURBOFAN:
Turbofan motorları, turbojet ve turboprop motorların en iyi özelliklerini birleştirir. Bu motorla, ek itme gücü için yanma odasının çevresine ikincil bir hava akışı yönlendirilir. Turbojetlerden daha ağırdırlar ve ayrıca yüksek irtifalarda oldukça verimsizdirler. Günümüzde faaliyet gösteren çoğu havayolu şirketi turbofan motorları kullanmaktadır.
ART YAKMALI TURBOJET:
Adından da anlaşılacağı gibi, normal turbojet motorunda, türbini çalıştırarak çıkan egzoz gazı üzerine ve egzoz içerisinde yakıt püskürtülmesi ile elde edilen yanma ile ek itme kuvveti elde edilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder